WAKACJE KREDYTOWE – kompendium wiedzy czyli co powinien wiedzieć każdy kredytobiorca

Wakacje te kalendarzowe dopiero się tak naprawdę rozpoczęły, ale pewnie w wielu polskich domach króluje rozmowa głównie o tych kredytowych. Nie ma co się dziwić, przy obecnych poziomach stóp procentowych i rosnącej ciągle inflacji spora część kredytobiorców hipotecznych ma coraz większe problemy ze spłatą miesięcznych rat, które w wielu przypadkach wynoszą obecnie dwukrotność rat płaconych jeszcze w ubiegłym roku. Dlatego ogromna liczba osób czeka jak na wybawienie na możliwość odroczenia spały rat kapitałowo – odsetkowych. Jednak czy naprawdę szumnie zapowiadane wakacje kredytowe są panaceum na obecną sytuację? W poniższym tekście postaramy się odpowiedzieć na większość zadawanych pytań i wątpliwości.

Wakacje kredytowe – czym właściwie są?

Wakacje kredytowe wprowadzone mocą podpisanej finalnie dzisiaj tj. 14 lipca 2022 przez Prezydenta RP Ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom – uchwalonej przez Sejm RP w dniu 7 lipca 2022 r., która to formalnie wejdzie w życie po 14 dniach od jej podpisania.

Owe wakacje kredytowe to czasowe zawieszenie obowiązku dokonywania płatności, do których kredytobiorca zobowiązany jest na podstawie zawartej umowy o kredyt hipoteczny.

Wakacje kredytowe będą dotyczyć zarówno części kapitałowej, jak i odsetkowej raty. Termin na spłatę zostanie przesunięty bez dodatkowych odsetek i kosztów. Rozwiązanie będzie dostępne dla jednego kredytu wszystkich kredytobiorców, którzy mają kredyty w polskich złotych (czyli nie będzie dotyczyć kredytów walutowych i indeksowanych do walut obcych jak euro czy frank szwajcarski).

Zawieszenie rat nie powoduje żadnych kosztów dla kredytobiorców, bank nie będzie naliczał żadnych kar ani odsetek, a wniosek o zawieszenie spłaty kredytu będzie można składać w postaci papierowej lub elektronicznej, w tym za pośrednictwem systemu bankowości elektronicznej.

Wprowadzone mocą ustawy wakacje kredytowe mają być powszechne i dla każdego - możemy jednak zawiesić płatności tylko jednego kredytu hipotecznego, bo co do zasady pomoc ma być oferowana dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych (czyli kolejny kredyt na mieszkanie na wynajem nie będzie mógł być przedmiotem zawieszenia spłaty rat).

Ile będą kosztować wakacje kredytowe?

Jeśli chodzi o koszt dla kredytobiorców to bezpośrednio ma go nie być – mówić wprost wakacje kredytowe nie będą wiązać się z żadnymi bezpośrednimi kosztami dla osób, które zdecydują się z nich skorzystać – to zdecydowanie najważniejsza informacja w tym akapicie.

A co jeśli chodzi o koszt dla sektora bankowego? Wielu z Was może zadać w tym momencie pytanie - czy to w ogóle ważne? Okazuje się, że tak bo powszechne wakacje kredytowe wprowadzone mocą wspomnianej wyżej ustawy będą miały ogromny wpływ na cały sektor bankowy i również w konsekwencji na rynek kredytowy, który już obecnie przechodzi spore turbulencje.

Wiceminister finansów Piotr Patkowski mówił w Senacie, że same wakacje kredytowe jako łączny koszt dla sektora bankowego w roku 2022 oszacowano na niespełna 9 mld zł. Z kolei według szacunków Związku Banków Polskich, jeżeli z ustawowych wakacji kredytowych skorzysta 100 proc. uprawnionych, to utrata poziomu przychodów odsetkowych przez banki może sięgnąć 11,3-16 mld zł. Jeżeli z wakacji kredytowych skorzysta 40 procent ma to być utrata przychodów na poziomie 4,5-6,4 mld zł. Ostateczna wysokość będzie zależeć od wysokości wskaźników WIBOR.

Kolejne wyliczenia Komisji Nadzoru Finansowego koszt wakacji kredytowych w kształcie proponowanym przez rząd może sięgnąć nawet około 20 mld zł. Jak podano w ocenie skutków regulacji dla ustawy (OSR), wartość wsparcia oceniana jest na około 4 mld zł. Z kolei z analiz NBP wynika, że koszt wakacji kredytowych może sięgać blisko 20 mld zł. Według szacunków Związku Banków Polskich (ZBP), przy założeniu, że z tego rozwiązania skorzysta 80 proc. uprawnionych, łączny koszt dla banków osiągnąłby poziom 13,1-16,4 mld zł w 2022 r. oraz 21,3-27,9 mld zł w okresie 2022-2023.

Jak widać nikt do końca nie jest pewien jaki koszt dla sektora bankowego i całego systemu finansowego będą miały finalnie wakacje kredytowe – dużo zależy od tego ile finalnie osób uprawnionych zdecyduje się skorzystać z tej możliwości – szacunki banków na ten moment mówią o tym, że planuje zrobić to 70-80% kredytobiorców. Jak finalnie będzie to wyglądało – jak zwykle pokaże czas i wtedy będzie można ocenić finalne skutki dla rynku.

Czy wakacje już obowiązują?

Można powiedzieć, że jesteśmy w przededniu wejścia w życie wakacji kredytowych. W ostatnich tygodniach (czerwiec i pierwsza połowa lipca 2022) mogliśmy śledzić losy przygotowanej ustawy i całej ścieżki legislacyjnej (sejm, komisje, senat i zgłoszone tam poprawki, znów sejm i komisje – zatwierdzenie poprawek senatu i finalnie przegłosowanie ustawy) – ostatecznie ustawę o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, która zakłada właśnie wprowadzenie wakacji kredytowych i reformę WIBORu Prezydent podpisał w czwartek, 14 lipca 2022 r. o godz. 11.30 – czekamy zatem na wejście ustawy w życie (co ma nastąpić w przeciągu 14 dni zatem z końcem lipca 2022).

W jakich miesiącach będą wakacje kredytowe?

Zapisy ustawy dają możliwość zawieszenia spłaty rat kredytów hipotecznych na 8 miesięcy: w 2022 i 2023 r. Kredytobiorcy będą mogli z nich skorzystać w dowolnych dwóch miesiącach trzeciego i czwartego kwartału bieżącego roku oraz po jednym miesiącu w każdym z kwartałów 2023 r.

Z racji faktu, że faktycznie obowiązywanie ustawy będzie miało miejsce w końcem lipca to jeśli chodzi o rok 2022 to z wakacji możemy skorzystać w miesiącach: sierpień, wrzesień a następnie w dwóch miesiącach ostatniego kwartału roku (dowolne dwa miesiące – np. październik i listopad).

- Ustawa jest tak skonstruowana, że okresy wakacji kredytowych są wyspecyfikowane, tzn. w pierwszym okresie można złożyć wnioski o zawieszenie rat w dwóch konkretnych miesiącach, czyli w sierpniu i wrześniu. Te daty nie są przechodnie, więc jeśli ktoś nie wykorzysta ich w tym okresie, bo nie zawnioskował w tym przedziale czasowym o te konkretne miesiące, to one nie przejdą na inne okresy. To nie jest tak, że można wykorzystać osiem miesięcy w ciągu dwóch lat, w dowolnym momencie, bo ustawa umożliwia to w konkretnych i określonych przedziałach czasowych - mówi w wywiadzie Tadeusz Białek, wiceprezes Związku Banków Polskich.

Zapewne szczególnie newralgicznym czasem będą pierwsze tygodnie obowiązywania ustawy - wielu kredytobiorców będzie musiało śpieszyć się z wnioskiem o wstrzymanie spłaty. Jeśli się spóźnią, to z wakacji kredytowych za pierwszy dostępny okres nie skorzystają.

Kto może skorzystać z wakacji kredytowych?

W finalnym tekście ustawy mamy sprecyzowane, że wakacje kredytowe obejmą wszystkie umowy o kredyt hipoteczny zaciągnięty w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, spełniające wymogi ustawy o kredycie hipotecznym, w tym również te które zostały zawarte przed wejściem w życie ustawy o kredycie hipotecznym w 2017 roku.

Jak już wspomnieliśmy na wstępie rozwiązanie to będzie dostępne dla jednego kredytu wszystkich kredytobiorców, którzy mają kredyty w polskich złotych (czyli nie będzie dotyczyć kredytów walutowych i indeksowanych do walut obcych jak euro czy frank szwajcarski).

Warto też dodać, iż wakacje kredytowe mają być dostępne nie tylko dla kredytów hipotecznych zawartych w celu nabycia nieruchomości, ale również udzielonych na utrzymanie prawa związanego z nieruchomością mieszkalną, a także na budowę lub przebudowę budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego.

Ponadto umowy kredytowe muszą być zawarte przed 1 lipca 2022 r., a termin zakończenia okresu kredytowania musi przypadać po upływie 6 miesięcy od tej daty. Odnosząc się do tych zapisów warto zatem podkreślić, że jeśli ktoś planował refinansować kredyt hipoteczny w najbliższych miesiącach (np. lipcu czy sierpniu) to z wakacji kredytowych nie będzie mógł skorzystać (refinansowanie kredytu to de facto nowy kredyt – zatem umowa o kredyt hipoteczny zawarta po 1 lipca 2022 nie będzie łapać się na przedmiotowe wakacje).

Sporo pytań i emocji wywołuje kwestia sprecyzowania, iż wakacje kredytowe dotyczą „umowy o kredyt hipoteczny zaciągnięty w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych” – czy zatem mieszkanie zakupione na kredyt, które obecnie jest wynajmowane, może być przedmiotem wakacji? Odpowiedź jest negatywna – co potwierdził w wypowiedzi wiceminister finansów Piotr Patkowski:

"Osoba, która ma kilka mieszkań, może skorzystać z wakacji kredytowych, jeśli kredyt wzięła na mieszkanie, w którym mieszka. Jeśli jednak taka osoba spłaca kredyt na mieszkanie, które wynajmuje, to nie może skorzystać z wakacji kredytowych."

Dodatkowo pojawiają się pytania czy jeśli mamy podpisaną umowę na oprocentowaniu okresowo stałym (niezależnie od kwestii czy od początku zdecydowaliśmy się na taki wariant czy w ostatnich miesiącach aneksowaliśmy umowę z oprocentowania zmiennego na okresowo stałe) to również możemy skorzystać z wakacji kredytowych? Odpowiedź brzmi – oczywiście, że tak. Nie ma znaczenia jaki rodzaj oprocentowania wybraliśmy – zmienne czy stałe a także czy spłacamy raty w systemie rat równych czy malejących.

Jako ciekawostkę możemy podać, iż z szacunków Ministerstwa Finansów z ustawowych wakacji kredytowych będzie mogło skorzystać maksymalnie około 2 mln kredytobiorców. Na tyle MF szacuje bowiem liczbę złotowych kredytobiorców hipotecznych.

Kiedy trzeba będzie złożyć wniosek o skorzystanie z wakacji kredytowych?

Przede wszystkim ustawa musi wejść w życie – wydarzy się to w dniu 28 lipca 2022. Ustawa precyzuje też, że zawieszenie spłaty kredytu przysługuje w okresie od dnia 1 sierpnia 2022. Dodatkowo trzeba mieć na uwadze, że wniosek do banku powinien być złożony przed datą zapadalności raty kredytu, by mógł być właściwie zaksięgowany jako okres zawieszenia spłaty, czyli żeby bank zawiesił ratę i nie wymagał jej w danym miesiącu (w zdecydowanej większości to bank automatycznie pobiera środki z wskazanego rachunku bankowego określonym w umowie dniu miesiąca – zatem jeśli taki wniosek złożymy już po tym terminie to w tym miesiącu z zawieszenia nie będziemy mogli skorzystać. Skutku wstecznego nie bardzo można sobie wyobrazić – powstałby straszny bałagan informacyjny i systemowy. Czy takie sytuacje będą miały miejsce i należy się spodziewać tysięcy skarg i reklamacji do banków? Zapewne nie można tego wykluczyć – tym bardziej, że jesteśmy w środku sezonu wakacyjnego.

Zgodnie z przepisami ustawy (a konkretnie art. 73) spłata kredytu zostanie zawieszona już z dniem doręczenia kredytodawcy wniosku. Co prawda bank w terminie 21 dni od doręczenia wniosku przekazuje potwierdzenie, w którym wskazuje okres, na który została zawieszona spłata kredytu oraz wysokość opłat z tytułu ubezpieczeń - jednak jego brak nie wpływa na rozpoczęcie zawieszenia spłaty kredytu.

Podpisanie i opublikowanie ustawy w czwartek 14 lipca 2022 oznacza, że wnioski o wakacje kredytowe będzie można składać od dnia 28 lipca 2022 – zatem w przypadku gdy kredytobiorca ma dzień płatności raty ustalony na dzień 1 dnia miesiąca to będą tylko 2 dni na złożenie wniosku i przyjęcie go do wiadomości przez Bank.

Jak złożyć wniosek o zawieszenie płatności rat z tytułu wakacji kredytowych?

Zgodnie z ustawą, wniosek o zawieszenie spłaty kredytu będzie składany przez kredytobiorcę w postaci papierowej lub elektronicznej, w tym za pośrednictwem systemu bankowości elektronicznej. Wniosek ten oczywiście składamy do banku, z którym zawarliśmy umowę kredytową.

Musi on zawierać informację o kredytobiorcy, kredytodawcy, oznaczenie umowy, wskazanie okresu lub okresów zawieszenia spłaty kredytu, a także oświadczenie, że dotyczy on nieruchomości przeznaczonej na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, a nie np. na inwestycję. Co ważne – oświadczenie to będzie składane pod rygorem odpowiedzialności karnej. Tutaj zatem spora część kredytobiorców będzie miała nie lada orzech do zgryzienia. W ustawie oczywiście w żadnej sposób nie wyjaśniono, kto i na jakich zasadach będzie kontrolował to, czy kredytobiorca mieszka w obciążonym lokalu czy też nie służy ono jako inwestycja (mieszkanie pod wynajem).

Spłata kredytu zostanie zawieszona w dniu doręczenia do banku odpowiedniego wniosku a bank będzie miał 21 dni - od dnia doręczenia wniosku - na jego potwierdzenie. Brak otrzymania potwierdzenia nie wpływa na rozpoczęcie zawieszenia spłaty kredytu.

Jak wygląda procedura złożenia wniosku w poszczególnych bankach?

Poniżej prezentujemy najważniejsze informacje o tym co należy konkretnie zrobić by skorzystać z wakacji kredytowych w największych bankach oferujących kredyty hipoteczne (kolejność alfabetyczna):

Alior Bank
- wnioski przyjmowane są od 29.07.2022
- wniosek o wakacje kredytowe można złożyć w oddziale banku, przez bankowość elektroniczną Alior Online (zakładka Moje sprawy ➔ Dyspozycje, opinie i potwierdzenia) lub w formie skanu wysyłać pocztą elektroniczną na adres wakacje.hipoteki@alior.pl
- wniosek należy złożyć najpóźniej w dniu płatności raty (do godziny 22:00)
- bank informuje również, że jeśli nie jesteśmy jedynym kredytobiorcą, to nasz wniosek o Wakacje Hipoteczne powinni zaakceptować również pozostali współkredytobiorcy (dlatego po złożeniu wniosku elektronicznego, bank będzie kontaktować się telefonicznie z pozostałymi kredytobiorcami, aby uzyskać ich akceptację na zawieszenie spłaty rat kredytu - jeżeli któryś ze współkredytobiorców sprzeciwi się zawieszeniu spłaty rat, bank nie zrealizuje wniosku o Wakacje Hipoteczne i przywróci pierwotny harmonogram)
- szczegółowe informacje dostępne na stronach internetowych banku pod adresem https://www.aliorbank.pl/klienci-indywidualni/kredyty-hipoteczne/wakacje-hipoteczne.html

BNP Paribas
- wnioski przyjmowane są od 29.07.2022
- wnioski będzie można składać za pośrednictwem bankowości elektronicznej GOonline (od 29.07.2022) i w dowolnym oddziale BNP Paribas (od 01.08.2022)
- składając jeden wniosek może zawiesić dwie raty (dotyczy 3 i 4 kwartału 2022 roku), w 2023 roku należy złożyć jeden wniosek na każdy kwartał
- wniosek wystarczy by był złożony przez jednego z kredytobiorców
- kredytobiorcy są zobowiązani do złożenia wniosku maksymalnie w dniu, w którym pobierana jest rata kredytu
- szczegółowe informacje dostępne są na stronie internetowej banku pod adresem https://www.bnpparibas.pl/klienci-indywidualni/kredyty/wakacje-kredytowe

BPS
- wnioski przyjmowane są od 29.07.2022
- wniosek będzie można składać zarówno przez Internet w bankowości elektronicznej 225, jak i w oddziałach banku.

CITI Handlowy
- wnioski przyjmowane są od 29.07.2022
- wniosek będzie można składać zarówno przez Internet Citibank Online, pocztą elektroniczną na adres odrocz.rate@bankhandlowy.pl lub listownie
- zawieszenie płatności raty jest możliwe pod warunkiem, że kredytobiorca złoży wniosek nie później niż ostatniego roboczego dnia miesiąca, w którym przypada termin płatności raty, którą chce zawiesić
- wniosek może być złożony przez jednego kredytobiorcę
- szczegółowe informacje dostępne są na stronie internetowej banku pod adresem https://www.citibank.pl/kredyty/kredyt-hipoteczny/wakacje-kredytowe/

ING
- wnioski przyjmowane są od 29.07.2022
- wnioski będzie można złożyć bezpłatnie za pośrednictwem serwisu Moje ING
- do każdego miesiąca w którym ma nastąpić zawieszenie spłaty raty należy złożyć osobny wniosek
- wniosek może być złożony przez jednego kredytobiorcę ale pozostali muszą wyrazić zgodę poprzez pełnomocnictwo (druk będzie dostępny w systemie);
- wnioski powinny być złożone dzień przed terminem w którym pobierana jest rata kredytu
- szczegółowe informacje dostępne są na stronie internetowej banku pod adresem https://www.ing.pl/kontakt/pomoc-dla-kredytobiorcow/zawieszenie-splaty-kredytu-hipotecznego

mBank
- wnioski przyjmowane są od 29.07.2022
- wniosek będzie można złożyć zarówno za pomocą serwisu internetowego banku (serwis transakcyjny – po zalogowaniu się na swoje konto, wybieramy Pomoc > Inna sprawa, wpisujemy w wyszukiwarce „Wsparcie w spłacie kredytów” ) jak i w oddziałach banku
- bank umożliwia złożenie wniosku o zawieszenie spłaty kredytu na bieżący kwartał
- na składanym wniosku można zaznaczyć dowolne miesiące danego kwartału (zgodnie z limitem w danym kwartale)
- wnioski powinny być złożone maksymalnie w dniu, w którym pobierana jest rata kredytu
- szczegółowe informacje dostępne są na stronie internetowej banku pod adresem  https://www.mbank.pl/indywidualny/kredyty/kredyty-hipoteczne/ustawowe-wakacje-kredytowe/

Millennium
- wniosek o wakacje kredytowe będzie można złożyć zarówno za pomocą serwisu internetowego banku systemu Millenet (po wejściu w szczegóły kredytu lub klikając na ”Wniosek o wakacje kredytowe” na odwrocie kafla), jak i w placówce banku
- jednorazowo możesz wnioskować o jeden lub dwa miesiące;
- kredytobiorcy są zobowiązani do złożenia wniosku maksymalnie w dniu, w którym pobierana jest rata kredytu
- jeśli jest kilku kredytobiorców w umowie wystarczy, że jeden z nich złoży wniosek
- jeśli kredytobiorca chce zawiesić spłatę, która przypada w dniu składania wniosku o wakacje, powinien złożyć wniosek do godziny 19:00
- szczegółowe informacje dostępne są na stronie internetowej banku pod adresem  https://www.bankmillennium.pl/klienci-indywidualni/kredyty-hipoteczne/ustawowe-wakacje-kredytowe

Pekao SA
- wnioski przyjmowane są od 29.07.2022
- wniosek można złożyć zarówno w bankowości internetowej Pekao24 lub aplikacji mobilnej PeoPay, jak i w oddziale banku
- wniosek będzie mógł być złożony przez jednego z kredytobiorców
- w każdym kwartale 2022 można złożyć jeden wniosek na 2 miesiące lub 2 osobne wnioski na każdy jeden miesiąc,
- w każdym kwartale 2023 należy złożyć osobno wnioski na każdy jeden miesiąc
- kredytobiorcy są zobowiązani do złożenia wniosku maksymalnie w dniu, w którym pobierana jest rata kredytu

PKO BP
- wnioski przyjmowane są od 29.07.2022
- wniosek będzie można złożyć zarówno online w serwisie iPKO (Moje sprawy → Dyspozycje i zaświadczenia → Nowa dyspozycja à Kredyty hipoteczne → Rządowe zawieszenie spłaty kredytu (rządowe wakacje kredytowe 2022-2023) ) a także w oddziale banku
- wniosek będzie mógł być złożony przez jednego z kredytobiorców
- kredytobiorcy są zobowiązani do złożenia wniosku maksymalnie w dniu, w którym pobierana jest rata kredytu
- szczegółowe informacje dostępne są na stronie internetowej banku pod adresem
https://www.pkobp.pl/klienci-indywidualni/kredyty-hipoteczne/mam-kredyt-pko/rzadowe-wakacje-kredytowe/

Santander
- wnioski przyjmowane są od 29.07.2022
- wnioski o zawieszenie raty będzie można złożyć w przez internet (Santander Internet) i w oddziałach
- wniosek o zawieszenie raty płatnej w danym miesiącu będzie można składać najpóźniej do dnia płatności danej raty zgodnie z harmonogramem spłat kredytu
- szczegółowe informacje dostępne są na stronie internetowej banku pod adresem https://www.santander.pl/przydatne-informacje/splata-zobowiazan#wsparcie=6

Czy nowe umowy kredytowe zostaną objęte wakacjami kredytowymi?

Niestety kredytobiorcy, którzy dopiero podpisali umowy kredytowe nie będą mogli z wakacji kredytowych skorzystać. Jak możemy przeczytać w ustawie w art. 74 wakacje kredytowe będą miały zastosowanie "do umów zawartych przed dniem 1 lipca 2022 roku, jeżeli termin zakończenia okresu kredytowania określony w tych umowach przypada po upływie 6 miesięcy od tej daty".

Z tego rozwiązania nie będą mogli skorzystać posiadacze kredytów indeksowanych lub denominowanych do waluty innej niż waluta polska.

Czy warto przeznaczyć niezapłacone raty na nadpłatę kredytu?

Wielu z Was od kilku dni dopytuje o kwestie związane z wakacjami kredytowymi i aktualną sytuacją związaną ze znacznymi podwyżkami stóp procentowych – często w rozmowach przewija się pytanie czy jak skorzystamy z wakacji kredytowych to czy opłaca się nadpłacać kredyt hipoteczny?

Od zawsze powtarzamy, że najlepszym sposobem na ograniczenie kosztu obsługi kredytu jest właśnie nadpłata kredytu. Niezależnie od okresu kredytowania, aktualnej wysokości oprocentowania i innych zmiennych – zawsze kredyt opłaca się nadpłacać (obniżając wysokość kolejnych rat lub skracając okres kredytowania). I nie inaczej jest w przypadku skorzystania z wakacji kredytowych – zamiast niezapłacone raty przeznaczać na bieżącą konsumpcję zdecydowanie rekomendujemy przeznaczyć je (w całości lub w dużej części) na nadpłaty kapitału.

Czy BIK otrzyma informacje o wakacjach kredytowych?

Skoro wiemy już komu wakacje kredytowe przysługują, jak i kiedy należy złożyć wniosek to należy zastanowić się nad ewentualnymi konsekwencjami skorzystania z tej możliwości. Sporo osób zadaje pytanie czy informacje o skorzystaniu z wakacji będą raportowane do Biura Informacji Kredytowej?

Jak potwierdziła Aleksandra Stankiewicz-Billewicz z biura prasowego BIK informacja o skorzystaniu z ustawowych wakacji kredytowych będzie trafiała do Biura Informacji Kredytowej – jednocześnie podkreśliła, że "podobnie, jak przy wakacjach kredytowych umownych i ustawowych wprowadzanych w związku z COVID, tak i teraz fakt skorzystania przez klienta z wakacji kredytowych nie niesie negatywnego wpływu na scoring BIK".

Czy wakacje kredytowe będą miały wpływ na zdolność kredytową i możliwość otrzymania kolejnego kredytu?

O ile skorzystanie z ustawowych wakacji od rat kredytowych nie wpłynie na poziom oceny scoringowej w BIK to mimo wszystko może utrudnić sięgnięcie po ewentualny kolejny kredyt. Jak podkreśliła wspomniana już wyżej Aleksandra Stankiewicz-Billewicz "W okresie, w którym korzysta się z wakacji kredytowych, naturalnym jest, że klient nie zaciąga w tym czasie innych zobowiązań".

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie jak banki będą podchodzić do faktu skorzystania z wakacji kredytowych – w końcu decyzję o udzieleniu kredytu podejmuje indywidualnie bank na podstawie wielu kryteriów. Temat ten był przedmiotem dyskusji na etapie prac legislacyjnych – zarówno w Sejmie jak i w Senacie – podczas jednego z posiedzeń wiceminister finansów Piotr Patkowski zapewniał, że "KNF i UOKiK są gotowe, żeby stanowczo reagować", aby kredytobiorcy nie podnosili negatywnych konsekwencji po skorzystaniu z ustawowych wakacji kredytowych.

Jak zapewniał z kolei prezes Związku Banków Polskich Krzysztof Pietraszkiewicz „Jeżeli klient przychodzi do banku i mówi, że ma kłopoty, nie może regulować regularnie zobowiązań, to jest sprawą oczywistą, że taka informacja jest odnotowywana w systemach, że klient ma jakieś kłopoty, a scoring ma to do siebie, że wszystkie istotne informacje, czy podatkowe, czy ZUS-owskie, czy związane z pracą, rzutują na scoring, ale będziemy się zachowywali ostrożnie.”

Jak w jednej wypowiedzi wskazał przedstawiciel banku Santander „Międzynarodowe standardy rachunkowości mówią, że jeśli zmiana w umowie powoduje istotną zmianę w przepływach pieniężnych, kredyt powinien być zaklasyfikowany jako zagrożony i objęty odpowiednią rezerwą. To powoduje, że taki klient nie może dostać nowego kredytu w najbliższych 12 miesiącach od momentu takiej klasyfikacji, ale to nie ma nic wspólnego z wpisaniem do BIK. Inny wniosek można wysnuć, czytając Rekomendację R wprowadzoną przez Komisję Nadzoru Finansowego. Mówi ona, że jeśli zmiana w przepływach pieniężnych wynika z powszechnego programu oferowanego z mocy prawa, to nie trzeba klasyfikować kredytu jako zagrożonego i tworzyć rezerwy. Dzięki temu klient miałby możliwość zaciągania nowych zobowiązań. Pytanie brzmi, czy branie nowego kredytu byłoby rozsądne, skoro korzysta z wakacji kredytowych, co sugeruje, że ma problem ze spłatą rat już istniejących.”

Na pewno na indywidualne decyzje banków w tym zakresie będzie miała skala faktycznego skorzystania z możliwości zawieszenia płatności rat – trudno sobie wyobrazić sytuację, że jeśli z wakacji skorzysta ogromna większość uprawnionych to banki automatycznie zamkną się na możliwości udzielania kredytów dla takich osób.

Czy można łączyć wakacje kredytowe z Funduszem Wsparcia Kredytobiorców?

Fundusz Wsparcia Kredytobiorców został stworzony w 2016 roku, na mocy uchwalonych rok wcześniej przepisów, aby pomagać kredytobiorcom w trudnej sytuacji finansowej. W ramach wsparcia z funduszu mogą oni otrzymać rozłożoną na raty pożyczkę. Obecna ustawa poza wprowadzeniem wakacji kredytowych również mówi o zwiększeniu o 1,4 mld zł środków na Fundusz.

Przepisy umożliwiają jednoczesne skorzystanie zarówno z wakacji kredytowych, jak i Funduszu Wsparcia Kredytobiorców z zastrzeżeniem, że łączenie obu form pomocy nie może dotyczyć tego samego miesiąca.

O czym jeszcze trzeba pamiętać decydując się na skorzystanie z wakacji kredytowych?

O ile w miesiącach w których skorzystamy z wakacji kredytowych nie będziemy musieli regulować rat kapitałowo – odsetkowych to nie będziemy zwolnieni z opłacania dodatkowych opłat jak choćby ubezpieczenia. Ubezpieczenie nieruchomości zawierane jest zazwyczaj na pełne lata – zatem fakt czy w danym miesiącu opłacamy ratę kredytu czy też nie – nie będzie miał wpływu na płatność za ubezpieczenie nieruchomości. Co jeśli chodzi o ubezpieczenia na życie, które w przypadku wielu banków jest obligatoryjne (przez cały okres kredytowania lub tylko przez określoną liczbę miesięcy od uruchomienia kredytu)?  Oczywiście również musi być opłacane dlatego warto uwzględnić to w domowym budżecie.

Niewątpliwie patrząc na sprawę stricte pod względem ekonomicznym – skorzystanie z wakacji kredytowych i przeznaczenie tych wolnych środków na nadpłatę kredytu zwyczajnie się opłaca. Zawieszone mamy raty kapitałowo – odsetkowe (gdzie obecnie przy bardzo wysokich poziomach stóp procentowych część odsetkowa stanowi ogromną większość płaconej raty) a nadpłacamy czysty kapitał.

Jak jednak podkreśliliśmy w powyższym artykule istnieją też ryzyka związane z faktem skorzystania z wakacji – jeśli kredyt w niedalekiej przyszłości będziemy chcieli refinansować (a w obecnej sytuacji sporo osób mogłoby z tego rozwiązania skorzystać – czy to zmieniając oprocentowanie ze zmiennego na stałe czy też znacząco obniżając poziom marży dla oprocentowania zmiennego w stosunku do obecnie posiadanego kredytu) to może spotkać nas przykra niespodzianka w postaci odmowy ze strony banku. Jak to będzie faktycznie wyglądać – tego niestety na ten moment nie wie nikt.

Pewne jest natomiast to, że jeśli mamy obecnie poważne problemy z regulowaniem rat kredytu – to nieskorzystanie z możliwości zapłaty aż 8 rat przez najbliższe 17 miesięcy byłoby nieroztropne. Jeśli z kolei takich problemów nie mamy – należy zastanowić się czy warto i podjąć taką decyzję indywidualnie analizując wszystkie za i przeciw.

Zdajemy sobie sprawę, że nie ma możliwości w jednym artykule odpowiedzieć na wszystkie indywidualne pytania i wątpliwości – dlatego serdecznie zapraszamy do kontaktu – postaramy się odpowiedzieć na wszystkie pytania związane z wakacjami kredytowymi:

Kamila Górska – Ekspert Kredytowy
tel. 724 468 460
biuro@kamilagorska.pl

Krzysztof Kiljański – Ekspert Kredytowy
tel. 692 536 139
kredyty@kamilagorska.pl